Meer informatie
Prenatale onderzoeken
Veel aanstaande ouders vragen zich af of hun baby gezond is. Gelukkig worden de meeste kinderen gezond geboren. Als zwangere in Nederland heb je de mogelijkheid tijdens de zwangerschap een aantal prenatale onderzoeken te laten verrichten. Dit noemen we prenatale screening. Het doel van prenatale screening is jou en je partner tijdig te informeren over de eventuele aanwezigheid van één of meer aandoeningen bij de baby. Je krijgt ook informatie over de keuze voor de verschillende handelingsopties. Het is niet verplicht informatie te ontvangen. Je hebt namelijk ook het recht om iets niet te willen weten.
Bij prenatale screening kijkt men of er een verhoogde kans bestaat op een bepaalde aandoening bij jullie baby. Wanneer een uitslag aangeeft dat er sprake is van een verhoogde kans op een aandoening bij de baby bestaat er de mogelijkheid voor diagnostisch vervolgonderzoek. Hiermee kun je meer zekerheid verkrijgen. Je kunt er zelf voor kiezen of je hier wel of geen gebruik van wilt maken. Het is geen verplichting.
Er zijn twee verschillende vormen van prenatale screening waarvoor je kunt kiezen:
- Screening op down-, edwards- en patausyndroom: de NIPT.
- Onderzoek naar lichamelijke afwijkingen: de 13 wekenecho en de 20 wekenecho.
De NIPT (Niet-Invasieve-Prenatale-Test) is een bloedtest. Hierbij wordt DNA in het bloed van jou als zwangere onderzocht op chromosoomafwijkingen. In jouw bloed bevinden zich namelijk stukjes DNA (erfelijk materiaal) afkomstig van de placenta. Bij de NIPT kijkt men naar aanwijzingen voor het syndroom van down-, edwards en patau. Ook kan het zijn dat er naast deze syndromen andere afwijkingen (nevenbevindingen) worden gevonden. De kans hier op is ongeveer 4:1000. Als zwangere heb je zelf de keuze aan te geven of je deze nevenbevindingen wel of niet wilt weten.
Als je kiest voor de NIPT kun je vanaf 10 weken zwangerschapsduur bloed prikken voor het onderzoek. De uitslag van de NIPT duurt ongeveer 10 werkdagen. Als de uitslag aangeeft dat er een verhoogde kans is op een kindje met syndroom van down, edwards of patau dan heb je de mogelijkheid om diagnostisch vervolgonderzoek te doen. Hiermee kun je meer zekerheid krijgen. Dit is een keuze en geen verplichting.
Kosten NIPT
Voor de NIPT betaal je geen kosten. Mocht er een afwijkende uitslag uit de NIPT komen, dan kun je kiezen voor diagnostisch vervolgonderzoek. De kosten hiervan betaalt je zorgverzekering. Deze zorg zit in het basispakket. Maar meestal betaal je eerst een bedrag van je eigen risico. We adviseren je dit altijd na te vragen bij je zorgverzekeraar.
Voor meer informatie over de NIPT kun je kijken op meerovernipt.nl of pns.nl/nipt.
De 13 wekenecho is een medische echo met als doel te onderzoeken of er mogelijk sprake is van (ernstige) aangeboren lichamelijke afwijkingen bij de baby. De echo kan verricht worden bij een zwangerschapsduur van 12+3 tot en met 14+3 weken. Wanneer je gebruikt maakt van zorg in Nederland zijn er geen kosten verbonden de 13 wekenecho.
De 13 wekenecho is een echo die dus vroeger in de zwangerschap plaats vindt dan de 20 wekenecho. De baby is kleiner en minder ver ontwikkeld. Sommige (ernstige) afwijkingen kunnen in deze vroege periode al gezien worden. Bij ongeveer vijf van de 100 zwangeren wordt er een afwijkende bevinding gevonden. Echter niet alle afwijkingen kunnen gezien worden. Dit betekent dat de baby wel een afwijking kan hebben bij een goede uitslag van de echo. Soms kan het ook zijn dat er een vermoeden op een afwijking bestaat, wat later niet zo blijkt te zijn. Dit kan onterecht onrust geven.
Als er een vermoeden bestaat op een afwijking bij de baby wordt de mogelijkheid van vervolgonderzoek aangeboden. Omdat de 13 wekenecho al vroeg in de zwangerschap gedaan wordt, geeft dit meer tijd om een keuze te maken voor wel of geen vervolgonderzoek en te bepalen wat er met een uitslag gedaan wordt. Vervolgonderzoek kan bestaan uit bloedonderzoek, een vlokkentest of een vruchtwaterpunctie.
Voor meer informatie over de 13 wekenecho kun je hier kijken.
De 20 wekenecho wordt ook wel structureel echoscopisch onderzoek genoemd. Het doel van deze echo is onderzoek naar de aanwezigheid van lichamelijke afwijkingen bij de baby. Een lichamelijke afwijking betekent dat een deel van het lichaam van de baby er anders uitziet dan normaal. Voorbeelden van lichamelijke afwijkingen zijn een open rug, een open schedel, waterhoofd, hartafwijkingen, gat in het middenrif, gat in de buikwand, afwijking van de nieren of een afwijking van de botten. Daarnaast kijkt de echoscopist naar de groei van je kindje, de ligging van de placenta en de hoeveelheid vruchtwater. De 20 wekenecho valt binnen de basisverzekering en wordt vergoed door je zorgverzekering.
Als er bij de 20 wekenecho een afwijkende bevinding te zien is, zijn de gevolgen voor het kind niet altijd duidelijk. De mogelijkheid tot vervolgonderzoek wordt met jullie besproken. Meestal bestaat dat eerst uit een uitgebreid echoscopisch onderzoek in het ziekenhuis. Soms kan het zijn dat de mogelijkheid voor ander (aanvullend) diagnostisch onderzoek wordt besproken, zoals een vruchtwaterpunctie of bloedonderzoek.
Wanneer er geen bijzonderheden te zien zijn bij de 20 wekenecho geeft dit geen garantie voor een gezond kind. Niet alle afwijkingen en aandoeningen kunnen namelijk op een echo worden gezien.
Wil je meer informatie over de 20 wekenecho klik dan hier.
Wanneer je gebruik wilt maken van de 13 wekenecho kun je hier alleen aan deelnemen als je ook deelneemt aan de IMITAS-studie.
Wanneer jullie behoefte aan meer informatie over de mogelijkheden op het gebied van prenatale screeningsonderzoeken voor het down-, edward- en patausyndroom of de 13- of 20-wekenecho maken wij graag een afspraak met je om dit te bespreken. Ook als jullie graag ondersteuning willen bij het maken van de keuze om wel of geen screeningsonderzoek te laten verrichten kun je hiervoor bij ons terecht. We nemen graag de tijd voor je. Tevens kun je via de website pns.nl meer informatie vinden over de screeningsonderzoeken. Hier is onder andere een digitale keuzehulp te vinden die jullie kan helpen de mogelijkheden, keuzes en bezwaren af te wegen. Daarnaast staan hier ervaringsverhalen beschreven.